Visina te neće ubiti, ali tigar hoće

Bolivijska fudbalska federacija, kao i CONMEBOL, proglasili su ga najvećim sportskim klubom u državi. U nekoliko navrata odlikovan je Ordenom Kondora Anda, što je najviši nivo odlikovanja u toj južnoameričkoj zemlji. Ujedno je i tvorac, osnivač i suosnivač glavnih fudbalskih institucija u La Pazu i Boliviji. On je prvi, on je jedini, on je najstariji. On je najjači - Klub Strongest.

Ovo je priča Horhea Vilstermana

Osnovan je 8. aprila daleke 1908. godine u La Pazu, od strane 12 momaka, opčinjenih fudbalom. Prvobitno ime kluba bilo je Strong Football Club, da bi na dan zvaničnog osnivanja i potpisivanja akta, modifikovali ime dodavanjem engleskog člana “The” i sufiksa “st“, dobijajući tako definitivno ime The Strongest Footbal Club. Prvi predsednik i osnivač bio je vođa omladinske grupe, Hose Leon Viljamil. Ubrzo, klub je postao važan u gradu, a nekoliko godina kasnije postao je najpopularniji klub u Boliviji, formirajući nekoliko bratstava sa svojim imenom u većim gradovima širom zemlje.

Prepoznatljivi su postali po svojim vertikalno žuto-crnim bojama koje su usvojene odmah po osnivanju. Materijal za opremu, stigao je od Viktora Manuela Fransa, jednog od prijatelja kluba, koji je tih godina bio na studijama u Nemačkoj. Prvi dresovi bili su delo ruku Done Viktorie de Rukuenje, majke Alberta Rukuenje, jednog od momaka koji su osnovali klub.

Pre stvaranja Bolivijske profesionalne lige, Strongest je bio jedan od osnivača Fudbalskog saveza La Paza, najstarijeg sportskog entiteta u državi, kao i jedan od učesnik najdugovečnijeg turnira u bolivijskom fudbalu. Tako je 1911. godine učestvovao u Kupu La Paza, prvom organizovanom takmičenju u zemlji, mnogo pre što je bilo koji od trenutnih bolivijskih timova uopšte i stvoren. Jedini je tim koji je uspeo da osvoji sve turnire koje je igrao tokom jedne decenije između 1915 i 1925. godine. Ujedno to su bili svi turniri koji su u tom periodu organizovani od saveza La Paza.

Do 1922. godine, Strongest je već proširio svoje aktivnosti na razne sportske grane, pa je tako rukovodstvo odlučilo da iz imena ukloni Football Club i ostavi ga samo kao Club The Strongest, što se zadržalo do danas.

Krajem dvadesetih godina prošlog veka, prvi put pojavio se logo kluba. Njega je osmislio i dizajnirao golman Hose Baskon. On je lično prošio grb na dres, govorivši tada da se tako u potpunosti indetifikovao sa klubom. Simbol najjačeg kluba bio je Kondor Anda sa fudbalskom loptom u kandžama na crno-belom štitu. Ovaj grb nikada zvanično nije bio na dresu, korišćen je samo u klupskim dokumentima. Tokom poslednje decenije 20. veka pojavile su se kombinacije sa obrisima današnjeg grba, koji je zvanično usvojen tek 2014. godine. To je crno-žuti štit sa glavom bengalskog tigra u stavu sukoba i besa.

Jednoglasni urlik “Huarikasaya Kalatakaya”!

Na turniru održanom 1931. godine u Santa Kruzu, gde su se sastali regionalni šampioni, Strongest je postao prvi i jedini tim koji je osvojio prvenstvo bez primljenog gola. Međutim iz nekog drugog razloga ovo je istorijski veoma bitna goduna za klub. Jedan od članova delegacije bio je Aimarista "Pančo" Viljareho, koji je izmislio poklič kojim bi udahnuo hrabrost igračima. Da bi to uradio spojio je dve rečenice na jeziku Aimara, koji je inače izvorni jezik u okolini La Paza, čineći sada mitsku rečenicu “Huarikasaya Kalatakaya” koja bi u prevodu značila "Slomi kamen, zadrhti vukinja". Aludirajući na snagu planinskog vetra sposobnog da razbije kamen i protrese najotporniju životinju Anda, vukinju (vrsta lame), koju klub koristi kao maskotu. I dan danas pored trening kampa u Aukuenidu postoji odgajivačnica ovih mirnih i druželjubivih životinja, koje vole i često trče zajedno sa igračima tokom treninga.

Po izbijanju rata za Čako, koji se vodio između Bolivije i Paragvaja u periodu od 1932. do 1935 godine, igrači, osoblje i članovi kluba, njih preko 600 prijavili su se u bolivijsku vojsku. Divizija u velikoj meri sastavljena iz te grupe poslata je u Čako Boreal, na mesto bitke pod imenom Kanada Kočabambe, gde je odigrala vitalna ulogu koja je donela prevagu i zaokret u najvažnijoj bici, kada je paragvajska vojska bila na samo par stotina metara od bolivijskih naftnih bušotina. U krvavim borbama učestvovao je i Pančo Viljareho koji je kad god je to mogao, urlao “Huarikasaya Kalatakaya” davajući time neverovatnu snagu saborcima. Kao rezultat toga, bitka je u bolivijskim istorijskim knjigama preimenovana u Batalja de Kanada Strongest, a i dan danas, svaki put kada igrači Strongesta izlaze na teren, uzvikuju ovaj bojni poklič.

Među svojim saigračima i saborcima u ratu se našao i legendarni igrač Froilan Pinilja. On je u tom teškom periodu napisao jednu pesmu pod nazivom Beso de Amor –“Poljubac ljubavi” koja će kasnije postati zvanična himna kluba. Po završetku rata, Adrian Patinjo, vođa bolivijskog vojnog orkestra komponovao je muziku za pomenutu pesmu, koja je po prvi put simbolično izvedena 8. aprila 1936. godine na dan osnivanja kluba. Pesma se i danas izvodi u stilu vojnog marša po tribinama stadiona među navijačima Strongesta.

Tokom proslave četrdeset godina od osnivanja kluba, 8. aprila 1941. godine, predsednik Fudbalskog saveza La Paza, Mak de la Vega, na govoru koji je održao tom prilikom, klub je oslovio nadimkom "El Tigre".

"Zovem ih Tigrovi! Jer na sebi nose takve boje. Boje koje su kroz guste senke primile poljubac sunca"

"Zovem ih Tigrovi! Jer me na polju za borbe vaše kandže i vaša odlučnost podsećaju na žestokog tigra"

"Zovem ih Tigrovi! Jer kada je razultat nepovoljan, oni se bore, bore kao ranjeni Tigar" - aludirajući na poznatu pesmu i trenutke iz rata.

Početkom 1950. godine zajedno sa ostalim timovima iz La Paza, osnovali su prvu bolivijsku Primera diviziju, koja je ujedno bila i prva godina profesionalne ere. Strongest je svoju prvu profesionalnu i prvu titulu nacionalnog šampiona osvojio 1952. Godinu dana kasnije, strašna tragedija koja se dogodila u saobraćajnoj nesreći na putu za Kočabambu, okončala je živote nekolicini članova kluba. Iz tog razloga ostatak decenije Strongest se posvetio obnovi svog prvog tima, ali bez izostanaka u ligi.

Konačno 1964. godine tim je sazreo za novu titulu šampiona, koja je došla kroz nešto izmenjeniji sistem takmičenja. Tada se prvak države određivao kroz Kup Simona Bolivara. Takmičenje nije imalo klasično obrise kupa, već je to bila mini liga sačinjena od osam klubova, koji su bili regionalni šampioni. Strongest je završio kao prvi sa četiri boda više od Deportivo Munisipala. Na internacionalnoj sceni, Tigrovi su po prvi put ostvarili učešće na Kopa Libertadores 1965. godine, u kom su ostvarili i svoju prvu internacionalnu pobedu minimalnim rezultatom u prvom meču u Ekvadoru protiv Deportiva iz Kita.

(©Reuters)

A onda tragedija koja je potresla čitavu Južnu Ameriku. Tog 27. septembra 1969. godine na svim naslovnicama širom kontinenta osvanuo je naslov Tragedia de Viloco. Dan ranije, na lokalni praznik, Strongest je pozvan da učestvuje u prijateljskom susretu sa Oriente Petrolerom u Santa Kruzu. U noćnim satima 26. septembra, tim je trebalo avionom da se vrati za La Paz. Nešto kasnije objavljeno je da je letelica nestala sa radara. Sledećeg dana pojavile su se vesti da se avion srušio u blizini Viloka, nepristupačnog područja između vrhova Tres Krukes. Svih 69 putnika i pet članova posade, poginulo je u nesreći. U to vreme Bolivija je proživljavala turbulentan period dok je general Alfredo Ovando Kandia bio protagonista državnog udara, kojim je svrgnuo predsednika Luisa Adolfa Salinasa, pa je stanovništvo u državi bilo u maksmimalnoj pripravnosti. Ova činjenica proizvela je niz glasina o nesreći koje do danas nisu utvrđene. Uzrok je pripisan greški pilota.

Klub je izgubio celu prvu postavu sa stručnim timom, lekarskim osobljem i drugim administrativnim članovima, situacija koja ga je dovela na ivicu nestanka. Napori velikih ličnosti u klubu, uključujući bivše predsednike, navijače i veliki broj bivših igrača koji su nastupali u Argentini, Urugvaju i Čileu vratilo se u klub bez tražanja bilo kakave naknade. Naprotiv potpomogli su i sprečili izumiranje institucije, kasnije uspeli su da klub vrate u prvi plan nacionalnog i južnoameričkog sporta.

Period oporavka trajao je sve do 1974. godine, kada Strongest dolazi do svoje treće nacionalne titule. Konačno i posle reorganizacije 1977. godine osnovana je Profesionalna liga Bolivije kakvu poznajemo i danas. Tigrovi su svoje ime upisali upravo na prvi trofej namanjen novoj epohi, a četvri u klupskoj istoriji.

Sledeću šampionsku titulu Strongest je čekao gotovo 10 godina, kada je 1986. godine ponovo podigao pehar namenjen šampionu Bolivije. Tri godine kasnije upisana je i šesta titula, a tokom poslednje dekade dvadesetog veka, prisvojen je još jedna 1993. godine.

Ulaskom u novi milenijum, klub proživljava renesansno doba, na šampionske naslove ne čeka se po nekoliko godina ili čitavu deceniju, osvajaju se u talasima. Pod vođstvom Eduarda Viljegasa u sezoni 2003. godine Strongest završava kao prvoplasirani u oba formata, a 2004. godine kruniše se u formatu Klausura, bila je to jubilarna deseta titula nacionalnog prvaka. Naredne godine Tigrovi su u Kopa Sudamerikani dospeli najdalje u nekom internacionalnom takmičenju. U prvoj rundi eliminisali su svog gradskog i klasičnog rivala Bolivar ukupnim rezultatom 4:2, potom su u osmini finala uspeli da izbaci LDU Kito sa 5:1, pri legendarnoj pobedi u gostima od 3:0. Zaustavljeni su u četvrtfinalu od mekskičkog UNAM Pumasa. Na svom Ernando Silesu slavili su sa 2:1, dok su u prestonici Meksika izgubili sa 3:1.

(©Reuters)

Naredna serija uspeha došla je u periodu od 2011 do 2013. godine kada je po prvi put u istoriji bolivijskog fudbala jedan klub uspeo da veže tri uzastopne titule nacionalnog prvaka. U formatu Apertura za 2014. godine Strongest ponovo završava kao šampion. Poslednja, 15. titula osvojena je u 2016. godine u formatu Apertura, čime su trenutno na drugom mestu večne liste bolivijskog fudbala.

Strongest je tokom svoje istorije prošao kroz sva takmičenja, bez ijedne godine odsustva, koja su bila organizovana kako na regionalnom tako i na nacionalnom nivou, nikad ne napuštajući elitni rang. On je danas najstariji klub u državi i zajedno sa Oriente Petrolerom jedan je od dva kluba koja nikada nisu ispali iz elitnog ranga takmičenja.

Zanimljivo, klub je 2019. godine otvorio školu fudbala u Brazilu, u naselju Belem koje pripada gradu Sao Paulu. Ovim krajem dominira i većinu življa čine članovi velike bolivijske kolonije tog grada. Imaju dva terena za svoje treninge i utakmice koje igraju sa lokalnim klubovima, a neretko i sa gostima iz inostranstva.

Svog najvećeg rivala vide u gradskom klubu Bolivar, koji je daleko najuspešniji klub u državi sa 29 titula nacionalnog prvaka. Susreti ovih klubova karakterišu se kao Clásico Paceño i igraju se još od 1928. godine.

Strongest poseduje svoj stadion Rafael Mendosa Kasteljon, sa ogromnim sportskim kompleksom pod nazivom Aukuenido, koji ne služi samo za fudbal već i za ostale sportove. Ipak, svoje mečeve kao domaćin igra na stadionu Ernando Siles kapaciteta 42.000 mesta, koji se nalazi u La Pazu na 3.600 metara nadmorske visine.

Fraza "Visina te neće ubiti, ali tigar hoće", aludira na veto koji međunarodne fudbalske institucije pokušavaju godinama da stave na stadione koji se nalaze iznad 2.000 metara nadmorske visine.

BOLIVIJA – 18. KOLO

Petak

San Hoze – Real Potosi 1:2 (0:1)

Bolivar – Guabira u toku

Rojal Pori – Nasional Potosi u toku

Subota

00.30 (2,55) Horhe Vilsterman (3,20) Strongest (2,60)

20.00: (3,30) Real Santa Kruz (3,25) Alvajs (2,05)

20.00: (1,42) Vinto (4,20) Aurora (7,25)

Nedelja

00.30 (2,60) Orijente Petrolero (3,00) Bloming (2,60)

***kvote su podložne promenama

PIŠE: Đorđe RADONJIĆ