Transrodnost i sport - novi problemi ili stara priča?

Problem sa transrodnim osobama, tj. sportistima koji menjaju pol nije novijeg datuma. I u prošlosti je bilo nekoliko, istina retkih slučajeva.

Svakako jedan od najpoznatijih je Rene Ričards o čijoj burnoj biografiji je snimljen prlično uspešan film "Druga serva" (Second Serve). Rođena 1934. pod imenom Ričard Raskind u uticajnoj njujorško/jevrejskoj porodici, iako se preko 10 godina takmičila, uglavnom neuspešno u muškoj konkurenciji tokom pedesetih godina prošlog veka, od 1977, zahvaljujući promeni pola i potonjoj poznatoj sudskoj odluci koja se smatra jednom od ključnih u sticanju prava transrodnih osoba, nastupala je kao novostvorena žena. Nakon teniske karijere Rene se posvetila medicini specijaliziravši očnu hirurgiju, "zanat" nasleđen od oca, ali i trenerskom poslu te je čak i Martinu Navratilovu vodila do dva grend slem trofeja.

Dakle priča nije nova, ali je problem koji se javlja, zbog sve većeg broja pojedinaca koji smatraju da su rođeni sa pogrešnim polnim karakteristikama, iako se osećaju drugačije, sve veći. I što je najgore, samo rešavanje tog problema se kosi sa osnovnim ljudskim pravom na rad, ali i sportskim fer-plejom.

Rene Ričards (©AFP)

Naime, sportisti koji promene pol iz muškog u ženski moraju po zakonu da igraju za ženski tim. Što je, kako se u nastavku da videti iz sveta ragbija, posebno opasno. Jer i pored hormonskih terapija takve transrodne osobe su fizički prosečno mnogo snažnije, brže i teže od koleginica.

To u mnogim sportskim disciplinama ne predstavlja preveliki problem, ali kada je sama fizička snaga dominantna u istoj, stvar je ozbiljna pošto su moguće teške povrede. Zato u vrhu svetskog ragbija definitivno moraju da reaguju po tom pitanju. Zbog bezbednosti ostalih učesnika.

Prema njihovom istraživanju, samim ulaskom na teren osobe koja je rođena sa muškim polnim karakteristikama na utakmicu žena, mogućnost povrede ostalih igračica je povećana od 20 do 30 posto! Takođe, u toj studiji se kaže da su "bivši muškarci" jači i krupniji za oko 30, a brži za 15 posto od ostalih učesnica utakmice.

Podaci su frapantni i govore da problem postoji. I da se mora rešavati. Zato je svetska kuća ragbija odlučila da u narednom periodu porazmisli o zabrani učešća transrodnih osoba u njihovim takmičenjima, pre svega onih koji promene pol u žensko.

Detalj sa utakmice ženskog ragbija (©AFP)

Što se tiče igrača koji su ranije imali ženske, pa ih promenili u muške polne karakteristike od njih će se najverovatnije tražiti da potpisom garantuju da su svesni povećanog rizika povrede.

No, s obzirom da se na ovaj način jednom delu populacije ukida osnovno pravo na rad, verujemo da u slučaju da Ragbi unija donese odluku o zabrani, uslediti mnoge tužbe.