Buenos Ajres – fudbalska prestonica sveta: Upoznajte Ituzaingo i Ekskurzionistas, omiljeni klub Emira Kusturice

Dok je u nekim zemljama fudbal samo najbitnija sporedna stvar na svetu, u Argentini fudbal, boje i pripadnost nekom klubu, poistovećuju se sa religijom. Prestonica zemlje Gaučosa, Buenos Ajres, centar je ne samo argentinskog, već i svetskog fudbala. Poznato je da je velegrad sa više od 14 miliona stanovnika jedna od svetskih metropola, a po broju fudbalskih klubova u svim ligama, argentinska prestonica ima najdinamičniju fudbalsku ponudu na svetu.

Dale Boca! Kultna Bombonjera ispisuje novu stranicu istorije

Osim giganata, poput Rivera, Boke, San Lorenca, Veleza i drugih, postoji veliki broj manjih klubova koji upotpunjuju fudbalski mozaik ovog grada. U tu veliku raznolikost, mada u ovom slučaju istih boja, spadaju Ituzaingo i Ekskurzionistas, dva kluba koja su čitavo bitisanje, iako njihovo postojanje prevazilazi ovaj vremenski pojam, proveli u nižim rangovima argentinskog fudbala. Sportski uspesi ovih klubova mogli bi stati u jednu rečenicu, ali priče o njihovom nastanku, tradiciji, istrajnosti i važnosti, od neprocenjivog su značaja za razvoj fudbala u ovoj argentinskoj prestonici.

01.00: (2,40) Ituzaingo (2,80) Eksurzionistas (3,25)

I reklo bi se da im potpuno odgovara okruženje u kom se već dugi niz godina nalaze, bez nekih naročitih afiniteta prema višim rangovima. Istina je da je Ituzaingo pre gotovo tri decenije dospeo do Primere B Nasional, druge kategorije na nivou države, što ih je dosta iscrpelo, što igrački, što finansijski, te su od sredine devedesetih godina, pa do danas, ostali redovni učesnici liga sa sufiksom Metropolitano.

Najstariji ligaški turnir u Latinskoj Americi igra se upravo u Argentini, on je takođe i jedan od najstarijih na svetu. Ove godine navršava se 120 godina, od kako su 12. aprila 1891. u Floresu i u Barakasu, četvrtima Buenos Ajresa, odigrane prve dve utakmice osnivačkog turnira. Bio je to temelj za stvaranje fudbalske asocijacije AFA, kao i veoma važan dan za istoriju svetskog fudbala, jer se organizovalo prvo zvanično takmičenje ovog sporta van Velike Britanije i Holandije.

Kako ćemo u daljem tekstu govoriti o Ituzaingu i Ekskurzionistasu, timovima iz, generalno gledano četvrtog ranga, ali isključivo za klubove iz prestoničke regije, bitno je naglasiti u kojoj i kakvoj ligi se oni takmiče. Argentinski fudbalski sistem, kakvog poznajemo danas, zastupljen je od 1985. godine, kada je bila i poslednja reforma ovog tipa. Od te godine, pa do danas, samo prvi i drugi rang takmičenja, odigravaju se na nivou celokupne države, a to su Primera Divizija i Primera B Nasional. Od trećeg ranga, lige se svrstavaju na one u području glavnog grada i okoline, i na one federalnog tipa, koje podrazumevaju sve ostale regione osim prestoničkog distrikta. Ovoga puta, mi se bavimo, ligama sa sufiksom Metropolitano, a za koje već po samoj reči možete odrediti njenu geografsku pripadnost. Ipak, pojedini klubovi otišli su korak dalje i simbolično iskoristili koren njenog imena i skraćenicu “Metro”.

------------------------------

Misliš da poznaješ fudbal bolje od drugih? Mozzart Prognozzer ti pruža šansu da to i dokažeš i osvajaš vredne nagrade svake nedelje! Odigraj odmah potpuno besplatno!

------------------------------

Postoje tri Metropolitano lige, to su Primera B, Primera C i Primera D. Primera C Metro jedna je od dve profesionalne lige koje čine četvrti nivo argentinskog fudbalskog sistema, dok se nasuprot nje na istom nivou nalazi Torneo Federal B. Liga se obično sastoji od 20 klubova iz grada Buenos Ajresa i njegovog šireg područja, a trenutno je organizovana u dva turnira Apertura i Klausura. Dobitnici ovih turnira priznati su kao prvaci, međutim o ukupnom šampionu i plasmanu u viši rang, odlučuje se zbirnim rezultatom iz ova dva formata, gde samo prvoplasirani ostvaruje promociju, dok timovi od drugog do osmog mesta, ulaze u plej-of, kako bi odredili koji će od njih igrati baraž protiv drugog najnižeplasiranog tima iz Primere B Metro.

Komplikovano, zar ne?

Prvobitan naziv ove kategorije bio je Tresera Division, iliti treća divizija, a prvo njeno održavanje bilo je još daleke 1900. godine. Godinu dana kasnije, stvaranjem Intermedija Divizije, ona je spala na četvrti nivo. Početkom četrdesetih godina prošlog veka ime joj se menja u Primera Amater i vraćena je na treći nivo, što je trajalo sve do 1962 godine kada je preimenovana u Primera C Metropolitano, što se zadržalo do danas. Od poslednjeg rekonstruisanja sistema 1985. godine, kategorija je ponovo spuštena na četvrti nivo takmičenja, isključivo za timove koji su direktno povezani sa AFA. Neki od njenih osvajača su kasnije postali i prvaci Argentine, kao što su Rasing, Banfild i Fero Karil Oeste, a tu je još i nekadašnji višestruki državni šampion Alumni, koji se ugasio, ali i neka od zvučnijih imena poput Ol Bojsa, Deportivo Morona, San Telma, Ekskurzionistasa, Ituzainga, Akasusa i mnogih drugih.

Noćašnji rivali koji svojim mečom zatvaraju 14. kolo Klausure, imaju i dosta zajedničkog, pored toga što su kroz istoriju već uspeli da podignu trofej namenjen prvaku ovog takmičenja. Ove dve institucije poseduju i iste klupske boje, kao i tradiciju postojanja više od jednog veka. Međusobno rastojanje ovih institucija iznosi oko 28 kilometara, što ne predstavlja problem za razvijenu mrežu metroa koji ima epitet najvećeg na južnoj zemljinoj hemisferi, i sa kojim se lako prolazi ispod gusto naseljenih područja. Ipak, treba naglasiti da Ituzaingo pripada širem gradskom području u zapadnoj zoni Buenos Ajresa, dok se Ekskurzionistas smatra jednim od klubova iz samog centra grada, šta više njihov stadion nalazi se u Baho Belgranu, samo nekoliko stotina metara od Riverovog Monumentala.

Ko su Grobari iz Čakarite?

Ituzaingo je klub iz istoimene opštine koja se nalazi u zapadnom delu Buenos Ajresa. Naselje se ističe parkom Leloir, jednim od najvećih zaštićenih ekoloških zona glavnog grada, a poznato je i kao mirno stambeno naselje sa ogromnim kućama i domom mnogih poznatih ličnosti. Zgrade sa više od tri sprata ovde su zabranjene i većina kuća ima samo jedan sprat, koje su uglavnom u francuskom stilu. Mirne ulice i ogromne krošnje drveća koje dominiraju po čitavom naselju, neke su od zaštitnih i znakova prepoznavanja ove prelepe gradske četvrti.

Sam klub osnovan je 1. aprila 1912. godine, posle brojnih sastanaka grupe entuzijasta i fudbalskih zaljubljenika u baru Bagnasedri. Postoje podaci da je ova grupa, od kojih su većinu činili studenti, godinu dana ranije osnovala klub pod imenom Portenjo, a koji je posle nekoliko meseci, zajedno sa uticajem kluba Fero Karil Oestea na čitavom području, pružio okvir za popularniji razvoj fudbalske prakse mladih ljudi iz Ituzainga, donoseći odluku o formiranju tima Union Vesinal. Ipak, 1912. godine konačno je donesena odluka o stvaranju kluba, pod imenom Sosijal Ituzaingo, a zatim Klub Atletiko Ituzaingo, naziv koji se zadržao i danas. Pošto je u njegovom formiranju učestvovalo i mnogo železničkih radnika, odlučeno je da se usvoje zelena i bela boja, simbol Zapadne železnice.

Park Leloir u opštini Ituzaingo u Buenos Ajresu (©Shutterstock)

Pošto je klub formiran, počele su se razvijati različite sportske aktivnosti, koje su se u početku nudile stanovnicima susedstva, a zatim su postepeno rasle sve dok nije, malo po malo, Ituzaingo postao zavidna sportska celina na zapadu Velikog Buenos Ajresa. Na fudbalskom nivou, klub je igrao u raznim lokalnim i regionalnim ligama, kada se 1960. godine konačno pridružio AFA, počevši sa učešćem od naredne 1961. u Primeri D Metro, tada četvrtom, a danas petom i najnižem rangu za klubove iz prestonice.

Iz najniže kategorije izašao je 1982. godine kao vicešampion iza Defense i Hustisije, čime je dobio unapređenje u Primeru C, a 1989. je po prvi put napredovao i u Primeru B pobedivši u finalu, upravo Ekskurzionistas. Narednih godina klub je počeo da igra na oko vrlo lep i efikasan fudbal, pod vođstvom Karlosa Sakana, stručnjaka koji je u sezoni 1991/92 klub doveo do jedine titule u sadašnjem rangu takmičenja, ali i obezbedio najviši plasman koji je Ituzaingo ikada igrao, a to je učešće u Primeri B Nasional, iliti drugom po jačini takmičenju na nivou Argentine. Danas, upravo njemu u čast kao najuspešnijem treneru, stadion zeleno-belih iz Ituzainga nosi ime Karlos Alberto Sakan.

S druge strane, Ekskurzionistas, kao gostujuća ekipa u ovom duelu dolazi iz Belgrana, jednog od brojnih četvrti koje formiraju šire gradsko jezgro Buenos Ajresa. Ime nosi po Manuelu Belgranu, političaru i vojskovođi koji je stvorio nacionalnu zastavu Argentine. Njegovom smrću 1820. godine, zakonodavno telo Buenos Ajresa donelo je zakon kojim se sledeći grad koji će se osnovati imenuje upravo po njemu. To se dogodilo 1855. godine, a u Belgranu je donet zakon kojim je Buenos Ajres proglašen za saveznu prestonicu Argentine. U naselju danas dominira viša srednja klasa i ono se može grubo podeliti na Belgrano R, Belgrano C, centralni Belgrano i Donji Belgrano (Baho Belgrano), gde se nalazi i stadion Ekskurzionistasa. Srce četvrti čini glavna saobraćajnica, Avenija Kabildo, koja sadrži veliki broj taverni i kafića. Pešaci su posebno brojni vikendom popodne jer Portenos (stanovnici Buenos Airesa) iz različitih delova grada ovde dolaze u provod.

Ekskurzionistas, ili kako bi u grubom prevodu mogli da prevedemo kao Izletnici, osnovan je 1910. godine u pomenutom naselju Belgrano. Sam naziv izabran je zbog stalnih putovanja njegovih osnivača do reke Parane radi takmičenja na atletskim turnirima. U početku su klub nazvali Klub Union Ekskurzionistas. Prve boje dresa, zadržale su se i danas, zelena simboliše travu, dok se bele horizontalne pruge odnose na stolnjake koji su se često koristili na izletima.

Izletnici su svoj prvi turnir odigrali 1911. godine, a sve svoje domaće utakmice imali su na stadionu Kluba Florida, koji se nalazio u Severnoj zoni Buenos Ajresa. Godinu dana kasnije, klub je stekao zemljište u naselju Belgrano, gde je izgrađen stadion, tačnije na uglu ulica La Pampa i Minones. Ekskurzionistas je jedini klub koji spada u grupu direktno povezanih AFA, koji nikada nije preselio svoj stadion, što ga čini jedinstvenim i istorijskim mestom. Stadion je svečano otvoren 14. aprila 1912. godine, povodom utakmice treće lige između Ekskurzija i kluba Libertad, pobedom domaćina rezultatom 4:0.

Havijer Saviola je navijač Ekskurzionistasa (©Reuters)

Godine 1931. golman Ekskurzionistasa, Fortunato Grimoldi, pozvan je da brani za reprezentaciju Argentine. Čuvar mreže tada je izašao na naslovnicu najpopularnijeg sportskog časopisa El Grafiko 23. avgusta 1930. On je do danas ostao jedini član ovog kluba koji je igrao za nacionalnu selekciju. Tri godine kasnije, tačnije 1934, kada se Amaterski Argentinski Fudbalski savez (AAF), kojem je klub pripadao, spojio sa Profesionalnom fudbalskom ligom, pod okriljem AFA, Ekskurzionistas je od naredne godine svoje utakmice preselio u nižu diviziju, zajedno sa drugim timovima koji su odlučili da u svojim redovima nemaju profesionalne igrače. Povratak u elitni rang usledio je tri godine kasnije. U sezoni 1942. i pod komandom Pedra Tileta, Izletnici su zabeležili svoju najbolju kampanju u istoriji kluba, kada su završili kao drugoplasirani iza Rosario Sentrala. Za mnoge ljubitelje ovog kluba to je najbolji tim u istoriji zelenih. Deceniju kasnije, Ekskurzionistas i njihov klasični rival Defensores de Belgrano zauzimaju poslednja mesta na tabeli, odvojena samo jednim bodom čime ispadaju iz najjačeg ranga u niže kategorije gde nastupaju i danas.

Veliku pažnju u ovom kraju privlači njihov stadion koji je ušuškan na samoj ivici gradskog parka, i trenutno ima kapacitet od 7.200 gledalaca, a 2014. godine podvrgnut je značajnim renoviranjima, uključujući novu veštačku površinu poboljšani sistem osvetljenja, nove svlačionice, kao i klupske i medicinske prostorije. U njegovom sklopu nalazi se i muzej Hulio Feraris, koji sadrži istoriju kluba u digitalizovanim slikama, kao i u video zapisima. Takođe ima vrednu istorijsku građu u knjigama, fotografijama, novinama, časopisima i drugim elementima koji se odnose na istoriju kluba. Ima virtuelni prostor i nekoliko puta godišnje izlaže svoju istorijsku građu u biblioteci kluba koje je otvorena 2013. godine i gde korisnici mogu pristupiti putem interneta da zatraže ili preuzmu razne digitalizovane knjige i publikacije koje se nalaze u njenom katalogu i u vlastitim knjigama biblioteke. Deo biblioteke 2015. godine otvoren je i u nekadašnjem klupskom bifeu i ima više od 4.000 knjiga različitih tematika.

Zbog celokupne istorije, tradicije i otvorenog pristupa svim građanima Buenos Ajresa, ovaj klub među svojim navijačima ima i dosta poznatih ličnosti. Među njima je i Rene Hoseman, bivši fudbaler Urakana, River Plejta, Independijentea, Kolo Kola i svetski prvak sa reprezentacijom Argentine. On je fudbalsku karijeru završio upravo u Ekskurzionistasu. Još jedno od poznatih imena fudbalske scene je i Havijer Saviola, nekadašnji član Rivera, Barselone, Real Madrida, Sevilje, Benfike, Olimpijakosa kao i nacionalne selekcije. Veliki broj simpatizera pripada i različitim umetničkim žanrovima poput reditelja i filmskog glumca Viktora Boa, muzičara i kantautora Ignasija Kopanija, ali i istoričara Martina Pandoa. Možda neverovatno zvuči, ali ovaj klub ima čak i simpatizere na našim prostorima, tačnije jednog koji se tako izjašnjava, a to je naš poznati svetski filmski stvaralac Emir Kusturica, koji je u Buenos Ajresu sa svojim vokalno-instrumentalnim sastavom "No smoking Orchestra“ na nastupima nosio dres Ekskurzionistasa.

Emir Kusturica (©AFP)

Trenutno stanje u Klausuri posle 13 kola je takvo da se Ituzaingo nalazi na čelnoj poziciji sa 28 bodova, odnosno osam pobeda, četiri remija i sa samo jednim pretrpljenim porazom, od Deportivo Espanjola sredinom septembra. Sastav kojim komanduje Matijas de Kisko u ovaj meč ulazi iz remija sa Sentral Kordobom, kojim su prekinuli niz od tri uzastopne pobede. Ipak, Ituzaingo se u generalnom plasmanu nalazi na drugoj poziciji i zaostaje tri boda za Dok Sudom, koji je kao prvoplasirani završio u formatu Apertura.

Ekskurzionistas, takođe u ovaj meč ulazi sa nizom od četiri utakmice bez poraza, uz dve pobede i isto toliko remija koje je zabeležio na poslednja dva duela, protiv Leandro Alema 1:1 i Arhentino Merla 2:2. Tim Pabla Lopeza sa 19 osvojenih bodova trenutno se nalazi na sedmom mestu u Klausuri, istom na kojem su završili po okončanju Aperture, dok su u generalnom plasmanu napredovali do šestog mesta.

Na poslednjih deset utakmica ovih timova, Ekskurzionistas je ostvario četiri pobede, isto koliko puta je na meču zabeležen nerešen ishod, uz dve pobede Ituzainga.

ARGENTINA 4 – KLAUSURA

Četvrtak

01.00: (2,40) Ituzaingo (2,80) Eksurzionistas (3,25)

***kvote su podložne promenama

Piše: Đorđe RADONJIĆ