Nordestao - sve što treba da znate o brazilskom regionalnom šampionatu

Moguće poreklo i nastanak onoga što je današnji Kopa do Nordeste je kontroverzna tema u brazilskim fudbalskim krugovima. Istorijski gledano, Nordestao je uvek bio povremeni turnir u brazilskom fudbalskom kalendaru. Od 1923. godine, kada se odigrao turnir poznat kao Severoistočni trofej, koji je osvojiila Amerika Pernambuko, do 1994. godine, kada je održan prvi zvanični Severoistočni Kup priznat od strane CBF-a, u međuvremenu je odigrano nekoliko regionalnih fudbalskih turnira na severoistoku zemlje sa različitim težinama. Naravno, kako to obično biva kada se godinama kasnije pokrenu rasprave o broju trofeja, potpomognuti navijačkim pričama, pojedini klubovi dali su sebi za pravo da se proglase šampionima Severoistočnog kupa.

Međutim, stara rasprava o zvaničnom odobravanju titula ovih turnira ostaje nerazjašnjena sa CBF-om, koji izbegava da se dotiče teme takmičenja pre 1994. Godine i datuma prvog Severoistočnog kupa, koji se naziva i „Kup guvernera Geralda Bulhesa“. Zanimljivo, to je jedino prepoznato kasnije, kada je konfederacija počela da organizuje ovaj turnir. Pored toga, održana su i mnoga prijateljska takmičenja između dve ili tri države, ali se ona ne smatraju regionalnim turnirima jer većina država nije učestvovala.

Hose Ameriko de Almeida Filjo, naziv je turnira koji je 1975. godine organizovan u čast istoimenog stadiona Almeidao u Žoao Pesoi, otvorenog iste godine. U narednoj sezoni turnir je proširen, uz gostovanje Volte Redonde iz Rio de Žaneira. Prema viziji predsednika Severoistočne lige Aleksija Portele, Turnir Hose Amerika de Almeida Filjo bilo je prvo takmičenje održano na severoistoku koje je predstavljalo početak aktuelnog Severoistočnog fudbalskog kupa. U septembru 2014. godine, poslat je zahtev CBF-u da se osvajači ovog turnira proglase zvaničnim šampionima u izdanjima 1975. i 1976. godine. Međutim, do danas, Brazilska fudbalska konfederacija nije komentarisala, niti dala odgovore na ovo pitanje.

23.30: (1,90) ABC (3,25) Marakana (4,00)

Na turniru Hose Amerilo de Almeida Filjo iz 1975. godine učestvovalo je šest timova iz tri države: Alagoas, Paraiba i Rio Grande do Norte. Čak i danas, klub Regatas do Brasil (CRB) tvrdi da im je ovo takmičenje od strane CBF-a priznato kao trofej Kup Nordestea. Turnir iz 1976. godine uključivao je šampione i vicešampione iz šest severoistočnih država: Alagoas, Baija, Paraiba, Pernambuko, Rio Grande do Norte i Seržipe, pored Volta Redonde kao gostujućeg kluba iz Rio de Žaneira. Nakon sličnih tvrdnji iz Vitorije, kao i u slučaju Regatasa, ovo takmičenje je prvobitno priznato od strane CBF-a, u septembru 2012. godine, kao inauguraciono izdanje sadašnjeg Kopa do Nordeste, kroz svoj godišnji bilten pod nazivom Guia do Campeonato Brasileiro 2012.

Međutim, naslovi ovog dokumenta, objavili su sami klubovi, a ne CBF. Takođe je vredno napomenuti da priznavanje titula od strane CBF dolazi kroz njegove rezolucije predsedništva, a ne kroz bilten za brazilsko prvenstvo. Pomenuti bilten čak uključuje i bibliografski odeljak, koji sadrži eksterne izvore kao što su razne veb stranice, koje nisu zvanični dokumenti CBF-a.

Nakon izdanja turnira pod nazivom Hose Amerilo de Almeida Filjo iz 1976. godine, tek 1994. godine, ponovo je održano takmičenje u kojem su učestvovali timovi sa severoistoka, tada u novom formatu. Pod nazivom Kup guvernera Geralda Bulhesa, u to vreme guvernera države Alagoas, takmičenje je brzo postalo popularno kao Copa do Nordeste. Organizovao ga je Fudbalska Federacija Alagoasa, a turnir je u potpunosti odigran u saveznoj državi Alagoas. Finale je održano u glavnom gradu, Maseju, na stadionu Rei Pele, iliti Kralj Pele, između Sport Rsifea i CRB-a. Posle nerešenog rezultata i bez postignutih golova u regularnom vremenu, ekipa iz Pernambuka je pobedila sa 3:2 u posle izvođenja penala. Ovaj turnir je zvanično priznat od strane CBF-a kao prvo izdanje Kupa Nordestao. Godine 2001. osmišljena je nova forma za takmičenje, u kojoj će se takmičiti 16 timova po bodovnom sistemu, a četiri najbolja na kraju ligaškog dela, obezbeđivala su prolazak u polufinale. Ova promena je generisala veliko ulaganje u prvenstvo, i ono je postalo takmičenje sa najboljom prosečnom posećenošću u državi u to vreme.

Posle izdanja održanog 2003. godine, bez nekoliko glavnih klubova regiona, a koje je po treći put imalo Vitoriju kao šampiona, nad Fluminenseom iz Feira, Brazilska fudbalska konfederacija je 2004. godine otkazala turnir zbog nedostatka datuma u godišnjem kalendaru, uprkos značajnom rastu i značaju koji je stekao na nacionalnoj sceni, iako je unapred bilo dogovoreno sa klubovima još nekoliko izdanja. Nekolicina od ovih klubova tužilo je CBF kao najviši brazilski fudbalski entitetm, koji je na kraju dobilo slučaj. Početkom 2010. godine sklopljen je dogovor da se šampionat vrati, uz uslov da se ovaj proces neposredno posle toga prekine.

Ovaj sporazum je prihvaćen i tako se Nordestao vratilo 9. juna 2010. godine. Posle još dve godine bez turnira, 13. septembra 2012. godine, CBF je zvanično vratio takmičenje u godišnji kalendar, koje se igra između januara i marta. Od 2015. godini, i klubovi iz država Maranjao i Piaui uključeni u takmičenje.

Severoistočni fudbalski kup u 2025. godini, biće 22. izdanje ovog takmičenja koje organizuje Liga do Nordeste, u partnerstvu sa CBF-om, a aktuelni šampion i branilac titule je Fortaleza. Za razliku od prethodnih godina, pravilnik više ne predviđa čak ni rezervisanje mesta u trećoj fazi Kupa Brazila 2026. za šampiona. Pored toga, grupna faza sada uključuje sukobe između timova iz same grupe, umesto da se sučeljavanja odigravaju po sistemu ukrštanja između dve grupe. Kopa do Nordeste je podeljen na dva turnira, prema zvaničnim propisima CBF-a, i to na preliminarni eliminacioni turnir, sa dve faze, i sam Nordestao, koji se igra u četiri faze, grupna faza, četvrtfinale, polufinale i finale.

23.30: (1,28) Retro (5,00) Motor Klub (10,0)

U prvoj fazi, 16 timova subljavaju se po sistemu direktne eliminacije, a pobednički tim se kvalifikuje za Drugu fazu, a slučaj nerešenog rezultata u regularnom vremenu rešava se izvođenjem jedanaesteraca. U drugoj fazi, osam ekipa koje su klasifikovane iz prve faze, takođe se međusobno suočavaju po sistemu direktne eliminacije u jednoj utakmici. Pobednički timovi se kvalifikuje za Kopa do Nordeste. U grupnoj fazi, 16 timova učesnika biće podeljeno u dve grupe, A i B, od po osam timova. Svaki tim se suočava sa ostalima u svojoj grupi, u jednoj rundi, sa ukupno sedam kola. Na kraju, četiri najbolje pozicionirane ekipe u svakoj grupi kvalifikuju se za sledeću fazu.

U četvrtfinalu osam kvalifikovanih ekipa suočavaju se u direktnim eliminacijama, stim što se svaki tim suočava sa onim iz svoje grupe, u jednoj utakmici, a ne sa onim iz susedna kao što je bio slučaj do sada, sa prednošću domaćeg terena za tim koji je u prethodnoj fazi završio na 1. ili 2. mestu u svojoj grupi. Pobednici ovih duela kvalifikuju se u polufinale, koja se odigrava kao i prethodna faza. U samom finalu sastaće se dva tima pobednici svojih grupa. Ekipe se susreću u dva meča, s tim da teren revanš meča ide ekipi sa najboljom kampanjom, s obzirom na utakmice odigrane u grupnoj fazi, četvrtfinalu i polufinalu. Na kraju revanša, tim sa najviše bodova u ovoj fazi smatra se šampionom turnira.

Značajna promena u odnosu na prethodna, nedavna izdanja, 2023. i 2024. godine, odnosi se na razmaknutiji kalendar između grupne faze, koja bi trebalo da se završi 26. marta, i završnih faza, koje obuhvataju četvrtfinale, polufinale i veliko finale. One su zakazane za 4. jun i 9. jun (četvrtfinale i polufinale), odnosno 3. i 7. septembar (prvi i revanš meč finala).

23.30: (1,65) Feroviario (3,50) Santa Kruz (5,30)

Drugim rečima, postojaće šestomesečna pauza u kalendaru od početka do kraja Nordesta, koji bi, u ovom slučaju, bio uključen u kalendar FIFA datuma kvalifikacija za Svetsko prvenstvo 2026. godine. Diskusija oko ovakvog takmičarskog kalendara je, u stvari, aktuelna priča  i već je objavljena u Brazilskoj fudbalskoj konfederaciji o prilagođavanju datuma lokalnih i regionalnih prvenstava koje je odobrio pomenuti entitet. Prema dokumentu koji je poslat federacijama u vezi sa Kupom Nordestea 2025, konfederacija navodi da će „gledajući u budućnost, tačnije od 2026. godine, CBF raditi na preformulisanju kvalifikacija za Kup Nordestea.

Noćas su na programu svih osam utakmica prve preliminarne faze takmičenja, ravnomerno raspoređenih u dva termina od 20:00 i 23:30 časova po srednjoevropskom vremenu. Po već ustaljenom običaju, favoriti imaju i prednost domaćeg terena, a isti su određeni boljim mestom na rang listi nacionalnih klubova.

PIŠE: Đorđe RADONJIĆ

BRAZIL – KUP NORDESTE – 1. KOLO

Subota

23.30: (1,75) Botafogo PB (3,45) Maranhao (4,50)

23.30: (1,90) ABC (3,25) Marakana (4,00)

23.30: (1,28) Retro (5,00) Motor Klub (10,0)

23.30: (1,65) Feroviario (3,50) Santa Kruz (5,30)

***kvote su podložne promenama