Kratka istorija Klasika Migelenja i fudbala u El Salvadoru

Kada je 1524. godine španski konkvistador Pedro de Alvaro sa svojim snagama prešao reku Pas, izlazeći iz okvira Kuskatlanskog kraljevstva, stupio je na teritoriju drevnog naroda Lenka. Razočaran otkrićem da domoroci nemaju zlato ili dragulje poput onih koje su pronašli u Gvatemali i Meksiku, nije imao valjan razlog za sukob sa tamo zateknutim stanovništvom. Verovatno iz tog licemerja, španski osajač ovu teritoriju (provinciju) nazvao je po Isusu Hristu , San Salvador - Sveti Spasitelj, ili danas poznatija, a nakon uspostavljanja republike, kao El Salvador.

Zemlja smeštena u centralnoameričkoj oblasti, sa prelepom pacifičkom obalom, vulkanima, kišnim šumama, rekama i jezerima. Zemlja kafe. Zemlja revolucija i večnih nemira. Nažalost i najsmrtonosnija država na svetu. Verovatno i jedina zemlja na svetu koja je stupila u rat sa susednim Hondurasom zbog jedne fudbalske utakmice - incident poznat kao Fudbalski rat.

Nacionalna unija za fizičko vaspitanje, atletiku i sportske aktivnosti 1921. godine organizovala je manifestaciju "Nedelja sporta" koja se održavala krajem decembra svake godine, a okupljala je sportske organizacije iz svih regiona El Salvadora. Prvi put fudbal kao aktivnost na ovoj manifestaciji pojavljuje se 1924. godine, kada je rezultatom 4:0 klub Herkules iz prestoničkog San Salvadora, u finalu savladao Činameku iz San Migela, tada drugog po veličini grada u državi. Može se reći da su to bili sami koreni rivalstava koji će nastati između klubova na ovoj relaciji. Zvanično od 1926. godine osvajač ove manifestacije proglašavan je fudbalskim prvakom države. U tom slučaju prvi šampion Salvadora bila je Činameka.

Od tada pa do danas Primera divizija pretrpela je nekoliko formacijski promena. Liga Salvadorenja, kako je popularno nazivaju, jedna je od četiri glavne srednjoameričke lige. To je pak treće državno prvenstvo sa najviše naslova u zvaničnim međunarodnim takmičenjima pod okriljem KONKAKAF-a, i prvo u Centralnoameričkoj regiji.

Kroz svoju istoiju četrnaest klubova bili su prvaci divizije,a najviše nagrađivani klubovi su Deportivo FAS (Fudbalska Asocijacija Santanekosa) sa 17, Deportivo Aguila sa 16 i Alijansa sa 14 naslova šampiona. Oni formiraju grupu klubova velike trojke "Los Tres Grandes" i sva tri poseduju titule kontinentalnih šampiona. Takođe, oni predstavljaju tri najveća centra u državi, pored prestonice San Salvadora odakle je Alijansa, najtrofejniji FAS, dolazi iz grada Santa Ana, danas drugog po veličini i broju stanovnika, dok Agulia predstavlja grad i distrikt San Migela.

Tokom višedecenijskih sukoba, ne samo sportskih, već i onih, po nas manje zanimljivih, ekonomskih i političkih, a poslednjih godina i onih smrtonosnih u obračunima bandi između ovih gradova, što je Salvador stavilo na crnu listu zemalja sveta sa najvećom stopom ubistava, razvilo se i to fudbalsko rivalstvo. Rivalstvo koje formira tri velika klasika. Onaj najveći je svakako između Aguile i FAS-a, Klasiko Salvadorenjo koji ima epitet nacionalnog rivalstva,a zanimljivo ne uključuje glavni i najveći grad u državi. Međutim postoje još dva rivalstva koja je razvio prestonički klub Alijansa, sa provincijom. Jedno od njih je upravo sa Aguilom iz San Migela, klubovi koji su drugi i treći na večnoj listi šampiona, sukob popularno nazvan "Clásico de las aficiones" Klasiko Afisiones iliti u bukvalnom prevodu "Derbi iz hobija". Kako i samo ime govori, sem tog večitog čikanja na relaciji prestonice i provincije, neki dublji, filozofski ili klasni koreni u ovom sukobu ne postoje, jednostavno to je sportsko rivalstvo između dve trofejne institucije.

Fudbaleri Alijanse (Foto: AFP)

Možda je jedan od razloga u kojime treba tražiti neki vid opravdanja zašto klub iz prestonice nije učesnik tog najvećeg nacionalnog klasika, leži u samoj godini nastanka Alijanse, koja je osnovana tek 1958. godine, dok su pojedine ekipe imale već pozamašan broj trofeja u svojim vitrinama. Bilo kako bilo, Pahidermski slonovi kako glasi nadimak ovog kluba, brzo su se priključili vodećim klubovima. Prva titula nacionalnog šampiona osvojena je u sezoni 1965/66, a druga već naredne, kada su završili na čelnoj poziciji sa pet bodova više upravo od Orlova iz San Migela. Iste godine postao je prvi klub iz svoje zemlje koji je poneo titulu kontinentalnog šampiona, savladavši u finalu KONKAKAF Kupa šampiona klub Jang Kolombijans iz Kurasaa, ukupnim rezultatom 4:2. Jedan od nezaboravnih trijumfa klub je ostvario 16. januara 1966. godine u prijateljskom susretu protiv tada moćnog Santosa na čelu sa Peleom, kada je na Nacionalnom stadionu na veliko oduševljenje preko 30.000 gledalaca bilo 2:1 u korist domaće ekipe. Ključ ove pobede bio je Huan Roman Veron, inače otac Huana Sebastijana Verona, koji je te godine bio na turneji sa svojim Estudijantesom iz La Plate. Na molbu čelnika Alijanse, obukao je beli dres sa velikim crvenim slovom "A" u predelu grudi i pridružio se ekipi na terenu, gde je i postigao odlučujući gol u pobedi nad brazilskim velikanom. Sve se to odigralo u Salvadoriu, na stadionu koji danas nosi ime po Horheu Gonzalesu, poznatom po nadimku "El Magico". Gonzales bio je bivši napadač, igrao je u FAS-u i španskom Kadizu. Nastupao je za nacionalnu selekciju više od dve decenije, i u tom periodu je upisao nastup na Svetskom Kupu 1982 i Gold kupu 1998. godine.

Sa druge strane nalazi se Deportivo Aguila, osnovan još davne 1926. godine u San Migelu, prvenstveno kao bejzbol klub. Tek 1956. godine klub pridodaje više značaja fudbalskoj sekciji koja postaje profesionalna. Među igrčima koji su činili prvi tim u profesionalnoj eri bio je Huan Fransisko Baraza, po kome danas stadion i dom ovog kluba nosi ime. Prvu titulu nacionalnog prvaka od današnih šesnaest osvojili su 1959. godine kada su u finalu oba puta savladali FAS, prvi sa 1:0 i drugi put sa 4:0. Bio je to početak rivalstva koje će godinama kasnije dobiti nacionalne obrise. Aguila ili Orao, što je i popularan naziv kluba, postao je drugi klub iz Salvadora kome je pripao pehar kontinentalnog šampiona 1976. godine kada su u finalu KONKAKAF Kupa šampiona savladali surinamski klub Robinhid, ukupnim rezultatom 8:2 (6:1,2:1). Pored velikog rivalstva sa FAS-om i Alijansom, Aguila ima i jedan vrlo simpatičan gradski okršaj sa klubom Dragon, poznat kao Klasiko Migelenjo (Clasico Migueleño).

Upravo ove dve ekipe noćas u 02.00h po srednjoevropskom vremenu stupaju na travnatu podlogu stadiona Kaskatlan u San Salvadoru, koji inače sa svojih 55.000 mesta čini najveće fudbalsko zdanje Centralne i Karipske Amerike. Prednost domaćeg terena gotovo da nije u opticaju, jer publike kao i svugde u svetu neće biti. Ipak, blagu prednost u borbi za prvo mesto u grupi A ima domaća ekipa. Međutim Aguila je u boljem ritmu i bez izgubljenog meča nalazi se na prvoj poziciji sa dva boda više od Alijanse, koja je u predhodnom kolu pretrpela minimalan poraz od Hokoroa, čime je prepustila vrh tabele upravo Orlovima iz San Migela.

Fudbaleri Aguile (Foto: AFP)

Domaći sastav pod vođstvom španskog stručnjaka Huana Korteza najveće nade polaže u meksičkog internacionalca Felipea Ponsea Ramireza. Plejmejker nije bio starter u prethodnom meču na gostovanju u Hokorou. U igru je ušao u 60 minutu, ali nije uspeo da pomogne svojoj ekipi da izbegne drugi ovosezonski poraz. Takođe na pomenutom meču nije nastupao ni ofanzivni vezista Hose Portiljo, drugi strelac ekipe u dosadašnjem delu prvenstva sa tri pogotka, dok je iskusni Meksikanac četiri puta smestio loptu iza leđa protivničkih golmana.

Ekipa Aguile predvođena kapitenom i članom nacionalnog tima, golmanom Bendžijem Viljalobosom trenutno je najbolje plasirana na tabeli grupe A. U prethodnom kolu sa 3:1 savladala je ekipu Isidro Matepana, a od tri postignuta gola jedan je upisao i čuvar mreže Orlova. Ipak za postizanje golova zadužen je nekadašnji član reprezentacije Paname Nikolas Munjoz. Vremešni napadač sa svojih 39 godina trenutno je sa četiri postignuta gola drugi strela prvenstva, iza Paragvajca Uga Ovijeda u redovima Limenja koji ih je postigao šest na prethodnih pet susreta. Prvi susret u ovoj sezoni odigran u San Migelu pre nešto više od mesec dana pripao je Aguilii golom rezerviste brazilskog porekla Marlona Silve u 79 minutu.

EL SALVADOR, APERTURA – 8. KOLO

Nedelja

01.30: (2,30) Čalatenango (3,00) Luis Anhel (3,20)

02.00: (1,77) Alijansa (3,35) Aguila (4,60)

02.00: (2,40) Sonsonate (3,00) Hokoro (3,05)

02.15: (1,70) Metapan (3,50) Atletiko Marte (4,80)

21.30: (1,62) Munisipal Limeno (3,60) Santa Tekla (5,30)

22.00: (2,25) FAS (3,10) 11 Deportivo (3,20)

PIŠE: Đorđe Radonjić